از دهه ۱۹۹۰ که وب به وجود آمد، اینترنت به فضایی پویا و در حال تغییر تبدیل شده است. آنچه در ابتدا به عنوان یک منبع اطلاعاتی شروع شد، اکنون به مکانی تبدیل شده که افراد در آن با یکدیگر ارتباط برقرار کرده و تجربیات خود را به اشتراک می‌گذارند.
اینترنت همچنان در حال پیشرفت است و آخرین نسخه آن وب۳ یا وب ۳.۰ نامیده می‌شود. توسعه‌دهندگان وب، مدیران محتوا، تحلیلگران حقوقی و دیگر متخصصان به بررسی فرصت‌های شغلی در این حوزه پرداخته‌اند.
اگرچه وب۳ هنوز در مراحل ابتدایی خود قرار دارد، اما درک نحوه عملکرد آن می‌تواند به شما کمک کند تصمیم بگیرید که آیا می‌خواهید به کاوش در این زمینه بپردازید یا خیر. بیایید با هم این موضوع را بررسی کنیم.
وب۳ (Web3) چیست؟
وب۳ به ایده‌ای اشاره دارد که آینده‌ی توسعه اینترنت را ترسیم می‌کند. این اصطلاح در سال ۲۰۱۴ توسط گاوین وود، یکی از بنیان‌گذاران اتریوم، پلتفرم نرم‌افزاری مبتنی بر بلاکچین، معرفی شد. وب۳ به عنوان یک نسخه غیرمتمرکز از اینترنت در آینده مطرح شده که در آن تأثیر شرکت‌های بزرگی که هم‌اکنون بر وب ۲.۰ تسلط دارند، مانند متا، آمازون و گوگل، کاهش می‌یابد.
در این نسخه جدید از اینترنت، کاربران به جای اشتراک‌گذاری داده‌های خود با شرکت‌هایی که از اطلاعات شخصی برای کسب درآمد استفاده می‌کنند، کنترل بیشتری بر داده‌های خود خواهند داشت. هدف این است که تجربه‌ای تعاملی از اینترنت فراهم شود که در آن مالکیت و حفظ حریم خصوصی داده‌های شخصی بهبود یابد.
شرکت‌ها چگونه از داده‌های ما کسب درآمد می‌کنند؟
در وب ۲.۰، وقتی در شبکه‌های اجتماعی گشت و گذار می‌کنید یا از موتورهای جستجو استفاده می‌کنید، تبلیغاتی مرتبط با نوع حساب‌ها و وب‌سایت‌هایی که مشاهده می‌کنید، به شما نمایش داده می‌شود. این به این دلیل است که شرکت‌ها اطلاعاتی درباره فعالیت‌های آنلاین شما جمع‌آوری می‌کنند. سپس این شرکت‌ها با فروش تبلیغات به کسب‌وکارهایی که فکر می‌کنند محصولات و خدمات مورد علاقه شما را ارائه می‌دهند، از این داده‌ها درآمدزایی می‌کنند.
آیا وب۳ و متاورس یکی هستند؟
با اینکه وب۳ و متاورس نقاط مشترکی دارند، اما از نظر تئوری و عملی یکسان نیستند. وب۳ به یکی از راه‌های تکامل اینترنت امروزی اشاره دارد، در حالی که متاورس فضایی است که در آن افراد در یک دنیای مجازی و فراگیر با یکدیگر تعامل دارند. هر دو دیدگاهی از اینترنت به عنوان گسترشی از دنیای واقعی را دنبال می‌کنند، اما این دو اصطلاح قابل جایگزینی با یکدیگر نیستند.
متاورس می‌تواند به صورت یک سازمان مرکزی (مدل وب ۲.۰) اداره شود یا به شکل یک شبکه همتا به همتا (وب۳) عمل کند.
بیشتر بدانید: متاورس Metaverse چیست؟
تاریخچه وب تا کنون
برای درک نحوه عملکرد وب۳ و دلیل تغییر احتمالی آن در شیوه تعامل آنلاین مردم، آشنایی با تاریخچه وب اهمیت دارد. اینترنت را می‌توان به دو دوره مجزا به نام‌های وب ۱.۰ و وب ۲.۰ تقسیم کرد.
وب ۱.۰
وب ۱.۰ به اوایل دهه ۱۹۹۰ مربوط می‌شود. در این دوره، صفحات وب استاتیک با استفاده از HTML طراحی شده بودند. این نسخه از اینترنت فضایی باز و غیرمتمرکز فراهم کرد که کاربران از طریق مرورگرهایی نظیر نت‌اسکیپ و اینترنت اکسپلورر می‌توانستند به جستجو و یافتن اطلاعات بپردازند. وب ۱.۰ سایت‌هایی مانند WebMD را معرفی کرد که به کاربران امکان می‌داد اطلاعات پزشکی و علائم را جستجو کنند، و GeoCities که به افراد اجازه می‌داد صفحات وب شخصی خود را در محله‌های آنلاین بسازند.
وب ۲.۰
در پایان دهه، نگرش مردم نسبت به اینترنت تغییر کرد و آن را چیزی بیش از یک دایره‌المعارف آنلاین دیدند. ظهور وبلاگ‌ها، انجمن‌ها و ویکی‌ها، فضاهایی برای به اشتراک‌گذاری اطلاعات و برقراری ارتباط با دیگران فراهم کرد. این تحول به وب ۲.۰ منجر شد که در اوایل تا اواسط دهه ۲۰۰۰ به اوج خود رسید. شرکت‌های فناوری از قدرت رسانه‌های اجتماعی بهره‌برداری کردند تا زیرساختی بسازند که به تعداد کمی از شرکت‌ها قدرت زیادی دهد. از جمله این شرکت‌ها می‌توان به متا، توییتر، گوگل و آمازون اشاره کرد.
وب۳ چگونه عمل می‌کند؟
وب۳ با ترکیب ویژگی‌های غیرمتمرکز وب ۱.۰ و تعامل‌پذیری وب ۲.۰ در یک رابط کاربری کاربرپسند، به کار می‌پردازد. هدف این است که وب۳ کنترل بیشتری بر تجربه آنلاین شخصی کاربران فراهم کرده و امنیت را از طریق فناوری بلاکچین (دفترکل غیرمتمرکز تراکنش‌ها که داده‌ها را در بلوک‌هایی ذخیره می‌کند که تمام کاربران می‌توانند به آن دسترسی داشته باشند) افزایش دهد. در وب ۲.۰، شما مجبور به تکیه بر فناوری و امنیت شرکت‌های بزرگ فناوری هستید. اما وب۳ کنترل را به دست شما و سایر کاربران می‌سپارد. کاربرانی که در توسعه وب۳ مشارکت می‌کنند، می‌توانند در ازای مشارکت خود توکن‌هایی دریافت کنند.
مزایای وب۳
وب۳ بسیاری از مزایای خود را از ساختار غیرمتمرکز خود می‌گیرد که کنترل اینترنت را از دست شرکت‌های بزرگ فناوری به دست کاربران منتقل می‌کند. به عنوان مثال، در وب ۲.۰، کاربران برای دسترسی به محتوای فراوان، اشتراک‌گذاری یا تعامل با آن باید وارد شبکه‌های اجتماعی شوند. کنترل نهایی در این پلتفرم‌ها در دست خود پلتفرم است که تعیین می‌کند چه کسی می‌تواند به آن بپیوندد و چگونه با دیگران تعامل کند. این پلتفرم‌ها قادرند کاربران را حذف کنند یا محدودیت‌هایی بر فعالیت‌های آنها وضع کنند. اما وب۳ این کنترل را به جامعه کاربران می‌سپارد تا بتواند به‌طور خودگردان محتوا و افرادی که آن را به اشتراک می‌گذارند را مدیریت کند. در زیر برخی از مزایای اینترنت غیرمتمرکز آورده شده است:
- تعامل: کاربران وب۳ باید فرصت‌های بیشتری برای تعامل با محتوا و دیگر کاربران داشته باشند و سطح بالاتری از مشارکت را نسبت به وب ۲.۰ و ۱.۰ تجربه کنند.
- مالکیت: کاربران وب۳ فقط مصرف‌کنندگان محتوا نیستند؛ بلکه اعضای فعال جامعه هستند که برای مشارکت خود مشوق‌هایی دریافت می‌کنند و نیازی به تبادل داده‌های شخصی برای دسترسی به پلتفرم‌ها ندارند.
- مجوزها: تمام کاربران شبکه به داده‌های آن دسترسی دارند و مجوز استفاده از خدمات را دارند.
- حریم خصوصی: در وب۳، هویت شما به کیف پول دیجیتال شما مرتبط است. آنچه که به‌طور آنلاین انجام می‌دهید برای عموم قابل مشاهده است، اما هویت شما می‌تواند پنهان بماند.
- سرعت: استفاده از هوش مصنوعی، یادگیری ماشین و قراردادهای هوشمند از طریق بلاکچین، امکان ارائه داده‌های مرتبط‌تر به کاربران نهایی را در زمان کمتر فراهم می‌کند.
معایب وب۳
وب۳ دارای جنبه‌های مثبت و منفی است که باید مد نظر قرار گیرد، از جمله:
- هزینه: فناوری بلاکچین هزینه‌بر است و نیاز به مصرف انرژی زیادی برای عملکرد دارد. این موضوع به وب۳ نیز منتقل می‌شود، زیرا وب۳ بر پایه این فناوری فعالیت می‌کند.
- سخت‌افزار: برای بهره‌مندی کامل از پلتفرم‌ها و برنامه‌های وب۳، کاربران ممکن است نیاز به خرید تجهیزات جدید داشته باشند. دستگاه‌های قدیمی ممکن است از نظر حافظه یا قابلیت، به اندازه کافی کارآمد نباشند.
- قانون‌گذاری: غیرمتمرکز بودن مسئولیت تنظیم محتوا و اقدامات کاربران را به عموم مردم واگذار می‌کند. این می‌تواند منجر به ظهور محتوای مشکوک آنلاین شود و کاربران سازمان‌های خودگردان را به خودمدیریتی واگذارد.
- مقیاس‌پذیری: پردازش تراکنش‌ها در یک شبکه همتا به همتا با استفاده از بلاکچین نیاز به قدرت محاسباتی زیادی دارد که در حال حاضر از مقیاس‌پذیری کافی برخوردار نیست. این کمبود مقیاس، هزینه‌ها را افزایش داده و تعداد مشارکت‌کنندگان را محدود می‌کند که در نهایت به متمرکز شدن منجر می‌شود.
چگونه وارد وب۳ شویم؟
برای ورود به عرصه وب۳، می‌توانید با کار کردن برای شرکت‌هایی که بر اساس اصول وب۳ فعالیت می‌کنند یا استفاده از برنامه‌هایی که بر پایه این اصول طراحی شده‌اند، آغاز کنید. این شرکت‌ها معمولاً در حوزه فناوری فعالیت می‌کنند و خدماتی نظیر شبکه‌سازی، تسهیل تراکنش‌های رمزارز، و توسعه نرم‌افزار و زیرساخت‌ها را ارائه می‌دهند. شرکت‌هایی مانند Helium Systems، Coinbase Global و Huddle نمونه‌هایی از سازمان‌های فعال در حوزه وب۳ هستند.
۱. تحقیق در مورد مشاغل مختلف وب۳
مشاغل وب۳ شامل انواع مختلفی از نقش‌ها هستند، از جمله دستیار اداری، مدیر جامعه، توسعه‌دهنده وب۳ و موقعیت‌های اجرایی. این حوزه همچنین به کارکنان پشتیبانی، مدیران، محققان، مهندسان و پرسنل فروش نیاز دارد. در اینجا به برخی از مشاغل وب۳ اشاره شده است:
آزمون‌گر نسخه بتا: آزمون‌گران نسخه بتا اولین کسانی هستند که با پلتفرم یا برنامه جدید آشنا می‌شوند. آنها برنامه را آزمایش کرده و تجربیات خود را به توسعه‌دهندگان گزارش می‌دهند، که به شناسایی و رفع مشکلات پیش از عرضه عمومی محصول کمک می‌کند.
مدیر یا مدیر انجمن: مدیران جامعه نقش حیاتی در موفقیت جوامع آنلاین دارند. آنها اعضای جدید را معرفی کرده، منابع را مدیریت و نظارت می‌کنند، تعاملات جامعه را پیگیری کرده و مشکلات را حل می‌کنند تا اطمینان حاصل شود که نیازهای اعضا و ذینفعان برآورده می‌شود.
محقق یا تحلیلگر تبادل رمزارز/NFT: این نقش به مهارت‌های تحقیق نیاز دارد. متخصصان این حوزه بازار و قیمت‌گذاری انواع مختلف رمزارزها، دارایی‌های دیجیتال یا توکن‌های غیرقابل تعویض (NFT) را پیگیری می‌کنند. داده‌های جمع‌آوری شده به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا تصمیمات سرمایه‌گذاری آگاهانه‌تری اتخاذ کنند.
بازاریاب: وب۳ قادر است بازاریابی آنلاین را دگرگون کند، چرا که بر ایجاد جوامع، روابط و تعاملات تأکید دارد. بازاریاب‌ها کالاها و خدمات را تبلیغ می‌کنند، اما ممکن است دسترسی کمتری به داده‌های مشتریان نسبت به وب ۲.۰ داشته باشند و زمان بیشتری را صرف تعامل با مشتریان برای درک نیازهای آنها کنند.
نویسنده فنی: نویسندگان فنی می‌توانند نقش مهمی در کمک به عمومی‌سازی نحوه عملکرد وب۳ و مزایای آن داشته باشند. آنها جزئیات فنی پیچیده را به زبان ساده‌تر تبدیل کرده و به شرکت‌ها و بنیان‌گذاران وب۳ کمک می‌کنند تا ایده‌های جدیدی کسب کرده و به عنوان متخصصان در صنعت شناخته شوند.
توسعه‌دهنده وب۳: توسعه‌دهندگان وب۳ می‌توانند به عنوان توسعه‌دهندگان فرانت‌اند، بک‌اند یا فول‌استک فعالیت کنند. وظایف آنها ممکن است شامل نوشتن و آزمایش کد، طراحی رابط‌ها و ایجاد قراردادها باشد.
۲. در نظر گرفتن تحصیلات
نیازهای تحصیلی برای مشاغل وب۳ بسته به نقش متفاوت است. به عنوان مثال، برای کار به عنوان بازاریاب وب۳، ممکن است به مدرک لیسانس در بازاریابی یا رشته مرتبط نیاز داشته باشید. به همین ترتیب، یک توسعه‌دهنده نرم‌افزار ممکن است نیاز به مدرک در علوم کامپیوتر داشته باشد.
با این حال، کسب تجربه عملی و توسعه مهارت‌های لازم برای کار در وب۳ ممکن است از دریافت مدرک مفیدتر باشد. برای شناسایی نوع تحصیلات مورد نیاز، می‌توانید شرح شغل‌های مختلف را مرور کنید.
همچنین، یادگیری بیشتر در زمینه بلاکچین یا رمزارز از طریق دوره‌های آنلاین، بوت‌کمپ‌های کدنویسی، و کلاس‌های دانشگاهی می‌تواند به پیشرفت شغلی شما کمک کند. از آنجا که وب۳ بر اساس فناوری بلاکچین ساخته شده است، درک نحوه عملکرد و استفاده از آن می‌تواند بسیار مفید باشد. سایر موضوعات مهم شامل زبان‌های برنامه‌نویسی، قراردادهای هوشمند، Solidity و توکن‌های غیرقابل تعویض هستند.
۳. یادگیری مهارت‌های مورد نیاز برای کار در وب۳
مهارت‌های مورد نیاز برای کار در وب۳ می‌تواند متنوع باشد. به عنوان مثال، یک توسعه‌دهنده فرانت‌اند وب۳ ممکن است به مهارت‌هایی در زمینه UX و زبان‌های برنامه‌نویسی نیاز داشته باشد، در حالی که یک بازاریاب وب۳ ممکن است به مهارت‌های دیگری نظیر ارتباطات و تحلیل داده‌ها نیازمند باشد. در زیر برخی از مهارت‌های فنی که ممکن است در شرح شغل‌های وب۳ ذکر شوند آمده است:
- فناوری بلاکچین
- ساختارهای داده
- ماشین مجازی اتریوم
- توسعه وب فرانت‌اند
- ایجاد توکن‌های غیرقابل تعویض
- زبان‌های برنامه‌نویسی: Solidity، JavaScript، C++، Golang
- قراردادهای هوشمند
- طراحی UX
علاوه بر مهارت‌های فنی، مهارت‌های محیط کار نیز اهمیت دارند و می‌توانند به شما در اضافه کردن ارزش به کارفرما یا پروژه کمک کنند. این مهارت‌های محیط کار معمولاً در شرح شغل‌ها ذکر می‌شوند:
- ارتباطات
- انعطاف‌پذیری
- حل مسئله
- داستان‌گویی
- کار تیمی
