Web3 هنوز اسیر Web2 است
در نگاه اول، Web3 به عنوان نسخه ای پیشرفته از Web2 معرفی می شود که هدف آن غیرمتمرکزسازی لایه ی کاربری اینترنت است؛ یعنی جایی که دیگر سرویس های متمرکز کنترل داده ها، پول و حتی زندگی دیجیتال ما را در دست ندارند.
اما یک سؤال اساسی باقی می ماند: زیرساخت یا بک اند Web3 کجاست؟
بسیاری تصور می کنند بلاکچین ها به صورت مستقل و خودمختار در فضای ابری شناورند، اما در واقع چنین نیست. آن ها تنها مجموعه ای از فرآیندهای رمزنگاری شده هستند که روی سرورهایی فیزیکی اجرا می شوند. این سرورها کجا قرار دارند؟ روی خود بلاکچین؟ قطعاً نه.
اغلب آن ها در دیتاسنترهایی واقع در ویرجینیای شمالی یا اورگان نگهداری می شوند که توسط ارائه دهندگان متمرکز ابری مانند آمازون اداره می شوند.
به عنوان مثال، اتریوم تا حد زیادی به سرویس Amazon Web Services (AWS) وابسته است که زیرساخت بسیاری از نودها و سرورهای آن را پشتیبانی می کند.
در سال جاری، زمانی که Binance و KuCoin به دلیل قطعی موقت AWS مجبور به توقف خدمات شدند، صنعت کریپتو با یک هشدار جدی روبه رو شد. این رویداد نشان داد که حتی «غیرمتمرکزترین» اکوسیستم ها نیز به نخ باریکی از Web2 متصل اند.
آیا می توان در چنین شرایطی از «اجماع واقعی» در Web3 سخن گفت؟
مشکل نقاط شکست مرکزی در دنیای غیرمتمرکز
ایده اولیه اینترنت بر ایجاد شبکه ای مقاوم در برابر شکست های تکی (Single Point of Failure) بنا شده بود، اما امروز بخش بزرگی از آن تحت کنترل چند شرکت ارائه دهنده سرویس ابری است. هر نقص در عملکرد این شرکت ها می تواند بخش های وسیعی از اینترنت را از کار بیندازد.
در سال های اخیر، همین وابستگی به زیرساخت های متمرکز موجب بروز نقاط شکست واحد در پل های بلاکچینی، صرافی های غیرمتمرکز (DEX) و حتی ولیدیتورها شده است.
دستگاه ها قادر به تضمین امنیت خود نیستند و در بسیاری از موارد مشخص نیست که آیا نودها هک شده اند یا در حال تبانی اند. تنها در پنج سال گذشته، مجموع هک ها و سرقت های کریپتویی بیش از ۱ میلیارد دلار در سال برآورد شده است.
Web3 در حالت ایده آل باید غیرمتمرکز، بدون مجوز و مستقل باشد. این امر تنها زمانی ممکن است که تمام لایه های آن، از زیرساخت تا اپلیکیشن، غیرمتمرکز باشند و هیچ پایگاه داده یا واسطه ای به عنوان گلوگاه وجود نداشته باشد.
امنیت واقعی از دل زیرساخت غیرمتمرکز
برای دستیابی به امنیت پایدار، سیستم های Web3 باید ایمن، قابل اعتماد و مقاوم طراحی شوند. یکی از راهکارها، طراحی شبکه ای همتابه همتا (P2P) مبتنی بر هوش مصنوعی است که از بلاکچین برای تقویت امنیت خود بهره می برد.
در این مدل، هر دستگاه به عنوان یک ولیدیتور قابل اعتماد عمل می کند و سایر دستگاه ها را به صورت مداوم بررسی و از نظر تهدیدهای امنیتی ارزیابی می کند.
ایجاد چنین معماری می تواند امنیت واقعی و غیرمتمرکز را ممکن کند؛ امنیتی که محدود به مرزهای بلاکچین نیست بلکه بلاکچین را فراتر از خود گسترش می دهد.
DePIN؛ آغاز راه زیرساخت غیرمتمرکز
در سال های اخیر، مفهوم شبکه های زیرساخت فیزیکی غیرمتمرکز (DePIN) مطرح شده که مسیر جدیدی برای ساخت، نگهداری و ایمن سازی زیرساخت های دیجیتال ترسیم می کند.
در این مدل، اجزای زیرساختی مانند نودها، دیتاسنترها و دستگاه های مرزی در مناطق مختلف جغرافیایی توزیع می شوند. این توزیع باعث افزایش مقاومت، امنیت و بهره وری شبکه شده و وابستگی به شرکت های متمرکز را کاهش می دهد.
همچنین، DePIN با مشارکت جامعه و ارائه مشوق های اقتصادی، مدل پایدارتری از اکوسیستم دیجیتال را می سازد.
ترکیب DePIN با امنیت سایبری غیرمتمرکز و استفاده از رمزنگاری مقاوم در برابر کامپیوترهای کوانتومی می تواند راه حلی پایدار برای تهدیدات آینده باشد و زیرساخت های دیجیتال را در برابر خطرات نوظهور محافظت کند.
بیشتر بخوانید: DePIN چیست و چه کاربردی دارد؟
جمع بندی
Web3 و DePIN تنها زمانی می توانند به وعده ی خود یعنی اینترنت آزاد، مقاوم و مستقل دست یابند که زیرساخت های فیزیکی و دیجیتال آن واقعاً غیرمتمرکز شوند.
ترکیب فناوری های نوین، از بلاکچین و هوش مصنوعی گرفته تا رمزنگاری پساکوانتومی، می تواند مسیر تحقق این چشم انداز را هموار کند و نسل آینده ی زیرساخت دیجیتال مستقل و امن را پایه گذاری نماید.
بیشتر بخوانید: افزایش تقاضای کیف پول سخت افزاری Ledger در 2025
