بلاکچین خصوصی و نحوه عملکرد آن

انواع گوناگونی از بلاکچین ها وجود دارند که بر اساس کاربردهای مختلفشان طبقه‌بندی می‌شوند.

شبکه‌های بلاکچین عمدتا به خاطر شناخته‌شدن دارایی‌های رمزنگاری شده معروف هستند. با این وجود، شبکه‌های بلاکچین دیگری که برای کاربردهای مختلف طراحی شده‌اند، نیز وجود دارد. یکی از این دسته‌ها، شبکه بلاکچین خصوصی است که به آن بلاکچین خصوصی گفته می‌شود.

انواع شبکه‌های بلاکچین

فناوری بلاکچین به‌ویژه در ارزهای دیجیتال، NFT، و وب 3.0 کاربرد دارد. چهار نوع اصلی شبکه بلاکچین وجود دارد:

بلاکچین عمومی: شبکه‌هایی که نیازی به مجوز ندارند و هر کسی می‌تواند به آن‌ها بپیوندد و تراکنش‌های خود را انجام دهد.

بلاکچین هیبرید: شبکه‌هایی که ویژگی‌های بلاکچین های عمومی و خصوصی را ترکیب کرده و تحت کنترل یک فرد یا سازمان واحد هستند.

بلاکچین کنسرسیوم: شبکه‌هایی که نسبت به بلاکچین های خصوصی غیرمتمرکزتر بوده و توسط گروه‌های مختلف نهادها برای همکاری‌های مشترک ایجاد می‌شوند. دسترسی به این شبکه‌ها محدود است.

بلاکچین خصوصی: شبکه‌هایی که نیاز به مجوز دارند و تنها افرادی با مجوز می‌توانند به آن‌ها دسترسی پیدا کنند. این شبکه‌ها معمولا توسط شرکت‌ها یا سازمان‌ها اداره می‌شوند.

شبکه‌های بلاکچین خصوصی (Private Blockchain) داده‌های سازمان‌ها را عمومی نمی‌کنند و از فناوری دفتر کل توزیع‌شده بهره می‌برند.

با این حال، این شبکه‌ها فاقد یکی از ویژگی‌های اصلی بلاکچین‌ها، یعنی غیرمتمرکز بودن کامل، هستند. منتقدان معتقدند که بلاکچین‌های خصوصی در واقع پایگاه‌های داده متمرکزند که از فناوری دفتر کل توزیع‌شده استفاده می‌کنند.

شبکه‌های بلاکچین خصوصی معمولاً سریع‌تر، کارآمدتر و مقرون‌به‌صرفه‌تر از بلاکچین‌های عمومی هستند، زیرا بلاکچین‌های عمومی برای تأیید تراکنش‌ها به زمان و انرژی بیشتری نیاز دارند.

در بسیاری از مواقع، استفاده از شبکه‌های بلاکچین خصوصی به جای بلاکچین‌های عمومی ضروری است. این شبکه‌ها به تعداد معین و محدودی از کاربران دسترسی دارند و شرکت‌کنندگان برای پیوستن به آن‌ها باید احراز هویت و مجوز دریافت کنند.

بیشتر بدانید: بلاکچین چیست؟

شبکه‌های بلاکچین خصوصی در زمینه‌های مختلفی به کار می‌روند، از جمله:

خدمات مالی: برای تسریع و ایمن‌سازی پردازش پرداخت‌ها در بانک‌ها و مؤسسات مالی.

تراکنش‌های B2B: برای انجام تراکنش‌های امن و مؤثر میان شرکت‌ها.

نظارت و پیگیری منابع: برای ردیابی منابع و پیشگیری از تقلب در زنجیره تأمین.

بخش سلامت: برای به اشتراک‌گذاری امن داده‌های پزشکی میان مراکز درمانی با حفظ حریم خصوصی.

این شبکه‌ها معمولاً به‌طور ویژه برای نیازهای کسب‌وکارها طراحی می‌شوند و از بلاکچین‌های عمومی سریع‌تر و مقیاس‌پذیرتر هستند. با این حال، نقطه ضعف اصلی آن‌ها نیاز به اعتماد در ساختارشان است.

نمونه‌های شبکه‌های بلاکچین خصوصی

برخی از شبکه‌های بلاکچین خصوصی برجسته شامل Corda، Hyperledger Fabric، Quorum، MultiChain و R3 Corda Enterprise هستند:

Corda: توسعه یافته توسط R3 برای تراکنش‌های خصوصی میان مؤسسات مالی، با تمرکز بر حفظ حریم خصوصی و مقیاس‌پذیری.

Hyperledger Fabric: پلتفرم متن‌باز از پروژه Hyperledger با ساختاری انعطاف‌پذیر که به ایجاد شبکه‌های بلاکچین خصوصی و قابل تنظیم کمک می‌کند.

Quorum: توسعه یافته توسط JPMorgan Chase، یک بلاکچین خصوصی مبتنی بر اتریوم که برای پاسخگویی به نیازهای حریم خصوصی و امنیت مالی بهینه شده است.

MultiChain: پلتفرم متن‌باز برای ایجاد شبکه‌های بلاکچین خصوصی که امکان تنظیم و به اشتراک‌گذاری اطلاعات بین سازمان‌ها را فراهم می‌آورد.

R3 Corda Enterprise: نسخه تجاری Corda طراحی شده برای شرکت‌های بزرگ، با قابلیت ایجاد شبکه‌های بلاکچین پیچیده‌تر.

این فناوری‌ها به سازمان‌ها امکان می‌دهند تا شبکه‌های بلاکچین خصوصی مناسب با نیازهای خاص خود را توسعه داده و مدیریت کنند و فرآیندهای تجاری را بهینه‌سازی نمایند.